چالش دولت توسعه گرا در بسیج نیروهای تحصیلکرده

جوامع در حال توسعه آموزش نیروی انسانی را در اولویت برنامه­های خود قرار داده اند. این امر پتانسیل بالایی را برای توسعه و نوسازی کشورهای در حال توسعه ایجاد می­کند. برغم این مهم خواسته این اقشار رو به گسترش، طلب نیازهایی است که در برنامه­های توسعه این کشورها در اولویت قرار نگرفته است و در عمل دولت­های توسعه­گرا با خواسته­های توام با اعتراض نیروهای مدرن و تحصیلکرده مواجه می­شوند. ارائه آموزش های مدرن و ارتقاء تحصیلات، افراد را در معرض خواسته­ها و دغدغه­های مدرن نیز قرار می­دهد و انتظارات فزاینده­ای را در آنها دامن می­زند. گسترش فناوری نوین ارتباطاتی و اطلاعاتی در عصر جهانی شدن نیز این روند را تشدید می­کند. بدینسان عملکرد دولت­های توسعه­گرا در آموزش نیروی انسانی، موجب ظهور و گسترش نیروهای اجتماعی مدرن دموکراسی خواه و مشارکت جو در کشورهای در حال توسعه شده است. مقاله حاضر با طرح این سوال که چگونه می­توان به شکل حداکثری نیروهای تحصیلکرده و مدرن را در نظام اجتماعی جذب کرد در ابتدا بر اساس ضرورت انسجام و بسیج تمامی نیروهای اجتماعی برای توسعه بویژه نیروهای تحصیلکرده به آسیب شناسی این مسئله می­پردازد. فرضیه مطروحه به این نکته اشاره دارد که در نتیجه عدم ادغام ساختاری در این جوامع، نظام اجتماعی از بکارگیری و استخدام نیروهای تحصیلکرده به عنوان مهمترین منبع توسعه محروم شده است. عملکرد دولت­ها برای توسعه در یک کلیت و بشکل مرحله به مرحله در حوزه­های گوناگون موجب شده نیروهای اجتماعی نوظهور که دغدغه­هایشان متناسب با مرحله برنامه­ریزی شده برای توسعه نیست، تحت عنوان نیروهای ضدتوسعه تعریف می­شوند. نهایتا در پایان تلاش شده تا با بازتعریف توسعه، انسجام و تعادلی را که جامعه برای تحقق توسعه بدان نیاز دارد را به مثابه راهکاری برای تحقق برنامه های توسعه شناسایی نماییم.